Seyahat aşısı nedir? Yurtdışına çıkmak için seyahat aşısı zorunlu mudur?

Seyahat öncesinde yapılan aşılar, hem kişisel sağlığı korumak hem de hastalıkların yayılmasını önlemek için büyük önem taşır. Özellikle bazı enfeksiyonlar sadece belirli bölgelerde yaygın olduğundan, bu hastalıkların başka yerlere taşınmaması için aşılar kritik rol oynar. Yurtdışına çıkarken, rutin olarak yapılan aşılar, seyahat edilecek bölgeye özel önerilen aşılar ve gidilecek ülke tarafından zorunlu tutulan aşılar vardır.

Seyahat aşısı nedir?

Seyahat aşısı, yurtdışına çıkmayı planlayan kişilerin olması gereken aşılardır. Kendi ülkenizde olmayan hastalıklara karşı önlem almak için yapılır. Seyahate çıkmadan önce gittiğiniz ülkede hangi hastalıkları kapma riskinizi öğrenmeli ve gerekli aşıları yaptırmalısınız. Seyahat öncesi yapılması gereken aşı şeması kişiden kişiye değişebilir.

Seyahat aşıları nelerdir?

Seyahat aşıları sarıhumma, tifo, meningokok, polio, tetanoz, difteri, hepatit B, hepatit A, grip, kuduz, kolera, Japon ensefaliti ve kene kaynaklı ensefalit. Bu aşılar her yolculuk için risk değerlendirmesi temel alınarak tavsiye edilir.

Bazı ülkelerde tetanoz, difteri ve kızamık gibi hastalıklar hâlâ yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle seyahate çıkmadan önce, gidilecek ülkenin sağlık takvimine uygun şekilde aşıların yaptırılması büyük önem taşır.

Çocukluk döneminde uygulanan aşıların çoğu, etkili koruyuculuğun devamı için yaşam boyunca ek dozlarla desteklenmelidir. Seyahat öncesi yapılan sağlık değerlendirmesinde, kişinin rutin aşı programına göre eksik dozları varsa tamamlanmalı; hiç aşılanmamış bireylerin ise temel aşı serisini tamamlaması sağlanmalıdır.

Rutin aşılama programında yer alan başlıca aşılar şunlardır:

• Tetanoz-Difteri (Td)
• Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak (KKK)
• Çocuk felci (Polio)

Yurtdışına çıkarken seyahat aşısı nerede yapılır?

Yurt dışına çıkacak vatandaşlara yönelik seyahat sağlığı hizmetleri, Türkiye genelinde yalnızca Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’ne bağlı yetkili merkezler tarafından sunulmaktadır. Bu merkezlerde, gidilecek ülkeye göre gerekli aşılar uygulanır ve bazı ülkeler için girişte zorunlu olarak ibraz edilmesi gereken, İngilizce, Fransızca ve Türkçe düzenlenen “Uluslararası Aşı Sertifikası” verilir.

Bu sertifikayı düzenleme yetkisi yalnızca Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün seyahat sağlığı merkezlerine aittir. Bu nedenle, özellikle Afrika ve Güney Amerika gibi bölgeler için gerekli olan “sarıhumma aşısı” yalnızca bu merkezlerde uygulanabilir.

Seyahat sağlığı merkezlerinde sunulan hizmetler yalnızca aşı ve sertifika işlemleriyle sınırlı değildir. Aynı zamanda seyahatten önce yapılması gereken muayeneler, gidilecek bölgede karşılaşılabilecek sağlık riskleri ve bunlara karşı alınabilecek önlemler, ihtiyaç duyulabilecek aşılar, ilaçlar ve genel sağlık önerileri konusunda da bilgilendirme yapılır.

Seyahat tarihinizden önce özellikle de aşı yapılması gerekiyorsa 4-6 hafta öncesinde Seyahat Sağlığı Merkezlerine başvurmanız uygundur. Böylece, belirli bir süre önceden veya birkaç doz uygulanması gereken aşılar için ve bağışıklık kazanmak için yeterli zamanınız olacaktır.

Seyahat aşısı ücretli mi?

Seyahat aşısı Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Umreye gitmeden önce hangi aşı yapılır?

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı’nın 2025 Umre ziyaretleri için yayınladığı sağlık gerekliliklerine göre aşağıdaki aşıların yapılması zorunludur:

Zorunlu aşılar

Umreye gidecek herkesin aşağıdaki aşıları yaptırmış olması gerekiyor:

Menenjit (Meningokok aşısı)

1 yaş ve üzeri herkes için zorunlu.

3 yıl içinde polisakkarit aşısı veya 5 yıl içinde konjuge aşı yapılmış olmalı.

Çocuk felci (Polio)

Riskli ülkelerden gelenlerden son 12 ay içinde yapılmış en az bir doz IPV (iğneyle yapılan aşı) isteniyor.

IPV yoksa, son 6 ay içinde OPV (ağızdan damla aşı) da kabul ediliyor.

Sarı humma

Riskli ülkelerden gelen 9 ay üstü yolcular için zorunlu.

Aşıdan 10 gün sonra geçerli olur, ömür boyu geçerlidir.

Tavsiye edilen (zorunlu olmayan) aşılar

Grip (mevsimsel influenza)

Her yolcuya önerilir.

Polio (ek riskli bölgeler için)

IPV veya OPV önerilir.

Diğer rutin aşılar

• Tetanoz, difteri, boğmaca
• Kızamık, kabakulak, kızamıkçık
• Suçiçeği

Aşı belgelerinde aşının adı, türü ve tarihi açıkça yazılı olmalı. Aksi halde geçerlilik süresi 3 yıl olarak kabul edilir.

Uçak seyahatinde evcil hayvana yaptırılması gereken aşılar neler?

Aşısız ve 3 aylıktan küçük kedi veya köpekler uçuşlara kabul edilmez. Evcil hayvan sahibi olan yolcular, 3 ayını doldurmuş kedi ve köpeklerini her yıl kuduz aşısı yaptırmakla yükümlüdür. Kuduz aşısı tamamlanmamış hayvanların seyahatine izin verilmez. Uçuş tarihinde 3 aylıktan küçük olan evcil hayvanlar da uçağa alınmaz.

Yurtdışına çıkmak için seyahat aşısı zorunlu mu?

Bazı ülkelere girmeden önce zorunlu olarak yapılması gereken aşılar vardır. Özellikle uzak iklimlerdeki ülkelerde daha önce karşılaşılmamış şartlarla temasa geçileceğinden kişinin bağışıklığının güçlendirilmesi ve olası tehlikelere karşı önlem alınması amaçlanır. Gidilecek ülkeye göre hangi aşıların yapılması gerektiği bilgisi Sağlık Bakanlığı'ndan edinilebilir.

Zorunlu seyahat aşıları

Sarıhumma, meningokok

Rutin seyahat aşıları

Difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, hepatit A, hepatit B, h.influenza tip B, tüberküloz, kızamık, kızamıkçık kabakulak, suçiçeği, pnömokok (zatürre)

İsteğe bağlı seyahat aşıları

Kolera, tifo, ensefalit, kuduz, japon ensefalit, kene kaynaklı ensefalit, polio, rotavirüs, mevsimlik grip